اسماعیلیان در الموت و جنوب ناحیه دریای مازندران پس از فتوحات مغول

Abstract:
مورخان ایرانی به تبعیت از روایت های عینی عطاملک جوینی در تاریخ جهانگشا، نابودی کامل جامعه شیعه اسماعیلی با مرکزیت الموت را در جریان حمله مغولان در قرن سیزدهم میلادی/هفتم قمری که جهان اسلام را به نابودی کشید، ثبت کرده اند. در حالی که تحقیقات جدید نشان می دهند اسماعیلیان بعد از حمله مغول هم چنان به حیات خود ادامه دادند ولی فعالیت های دائمی آن ها در جنوب دریای خزر ناچیز شمرده شده است.

نتاقض و اغراق در گزارش های جوینی و شکل اصلاح شده آن ها بر اساس روایت مورخان دیگر، شواهد تواریخ محلی، کتاب های جغرافیایی و کتیبه ها به حضور دائمی اسماعیلیان در این ناحیه به روشنی اشاره  دارند. این شواهد در قرن پانزدهم میلادی/نهم قمری به وسیله نصایح شاهرخی و مدارک موجود در شبه قاره هند تایید می شوند و هر دوی آن ها الموت را مرکز مهم اسماعیلیان در دوره پس از حمله مغول می دانند که صدقات اسماعیلیان به آنجا فرستاده می شد. علاوه بر این، منابع هندی الموت را اقامتگاه اسلام شاه، امام اسماعیلی، می دانند.